Tijdens de vorige plenaire, werd terecht door sommige collega’s voorzichtig gestart met een gedachtegang rond de relance, zij het met enige schroom. Nochtans moeten we geen schroom hebben om hierover te debatteren. Onze manier van denken/werken/ondernemen/leven zal zo drastisch zijn veranderd dat een tijdig debat en een gedachtewisseling hier echt wel op zijn plaats is. En dit mag gerust een ideologisch debat zijn, dit kan enkel maar verrijkend werken.
We moeten echter niet wachten om plannen te maken.
Daarom ook dat ik hier een aantal bedenkingen wil meegeven, oproepen doen, en dit zowel micro-economisch als macro-economisch.
We moeten nu werk maken van een slimme heropstart van de economie.
Ondernemingen, die geen verbod hebben om te sluiten, maar omwille van de Corona-aanpak toch om één of andere reden gesloten waren, willen heropstarten, maar mensen hebben schrik. Dat is begrijpelijk, maar we moeten die angst wegnemen, hen vertrouwen geven, en dit is een taak van de overheid samen met de sociale partners en de beroepsfederaties. Deze stakeholders kunnen heel wat in beweging krijgen door werken binnen de bestaande richtlijnen aan te moedigen, geef het signaal om activiteiten maximaal voort te zetten met respect voor social distancing. En uiteraard zullen er bij de praktische uitwerking problemen bovenkomen : “hoe pak je iets aan, hoe doe je het in de praktijk?” Wij Vlamingen echter, zijn een veerkrachtig creatief volk, en blijven dus niet bij de pakken zitten, we zoeken altijd naar oplossingen. We moeten samen met de stakeholders protocollen uitwerken met concrete en uitgewerkte richtlijnen om veilig te kunnen herstarten of verder te werken. Zoals in Nederland er een protocol is afgesloten met de bouwsector of de oproep van de Foodservice Alliance voor een protocol in de horeca. Mijn oproep is dan ook om vanuit de overheid deze aanpak te faciliteren en aan te moedigen. Maar we zullen de angst niet wegnemen als we ons blijven focussen op de negatieve verhalen en slechte voorbeelden. Zoals de berichtgeving dit weekend over de bedrijven die de regels omtrent social distancing en preventie op het werk niet respecteren. Het was 85% van de klachten, en niet 85% van de ondernemingen, die in overtreding waren. Wij moeten ons focussen op de “goede praktijken” en de stimulerende voorbeelden, en deze moeten we in de verf zetten.
Ik roep op om snel werk te maken van een Vlaams structureel bankenoverleg waar zowel de departementen economie als financiën/begroting in betrokken zijn. Want beiden zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden.
Onze ondernemingen zitten met heel wat vragen. Gezonde ondernemingen kunnen in betalingsproblemen komen omdat zij wel willen betalen, maar hun klanten wachten. En hier hebben de banken een cruciale rol. Het laatste dat we willen is dat we gezonde ondernemingen overkop zien gaan door een acuut liquiditeitsprobleem. Daarom is er dus nood aan een structureel overlegplatform waar de vragen van Vlaamse ondernemingen inzake kredietverstrekking, waarborgen en andere maatregelen structureel moeten kunnen besproken worden.
Sinds zaterdag is er een federaal akkoord over de uitwerking van de bankendeal. Geen dag te vroeg trouwens. Ook de banken hebben hier hun cruciale rol te spelen. Maar ook Vlaanderen springt in de bres voor de Vlaamse ondernemingen met waarborgregelingen en achtergestelde leningen. Maar ook hier is een structureel bankenoverleg zeer nuttig, want PMV doet dit niet alleen, maar moet dit doen in samenwerking met de banken.
Bescherm onze kroonjuwelen, laat ze niet overkopen en zet ze niet in de solden
Op heden zien we een aantal ondernemingen de switch maken naar de productie van beschermingsmateriaal, investeren in artificiële intelligentie, superbreins bouwen om sneller het Corona virus te detecteren, enz… Dit is echt hoopgevend, want dit kunnen de kroonjuwelen zijn van de toekomst.
Ook de bestaande start-ups,scale-ups en de vele kleine/middelgrote/grote innovatieve bedrijven zijn van essentieel belang in een zeer exportgerichte regio als Vlaanderen. Zij zorgen voor innovatie en creëren heel wat nieuwe jobs. Ze zijn cruciaal voor een regio die haar toekomstige welvaart en welzijn wil veilig stellen. De snelheid en wendbaarheid die zo kenmerkend zijn voor deze kroonjuwelen hebben ze nodig om te kunnen overleven. Tal van hen hebben in deze crisistijd hun verantwoordelijkheid opgenomen door oplossingen mee te helpen ontwikkelen. Echter voor hen is de uitdaging op heden : liquiditeit. De liquiditeitsproblemen waar hun ecosysteem mee wordt geconfronteerd, worden veroorzaakt door risico-aversie, onzekerheid en angst. Hierdoor haken klanten af, worden contracten uitgesteld en investeerders/financiers staan op de rem.
Maar we zien ook dat in bepaalde Europese landen een aantal, vooral grotere, ondernemingen belangrijke kredietlijnen krijgen en dit onder gedeeltelijke staatsgarantie. Met andere woorden zij bouwen een oorlogskas op. Aan de andere kant zullen veel, tenminste als we niet een strategie opzetten, van onze kroonjuwelen, als ze al overleven, erg verzwakt uit deze crisis komen. En dat geldt in de eerste plaats voor groeibedrijven, die meestal niet over de sterkste balansstructuur beschikken en cashmatig heel snel kopje-onder kunnen gaan. En dat zijn net de juweeltjes waar de grote jongens maar al te graag hun oog op laten vallen. Voor hen is de jacht op bijzonder lucratieve solden langzaam maar zeker open.
Zijn onze besliste maatregelen qua waarborg en achterstelde lening dan voldoende en doortastend? Moeten we bijvoorbeeld niet nadenken over een verdere uitbreiding van bv de win/win-lening?, en/of een vernieuwde Vlaamse wet Cooreman Declercq, waarmee we burgers motiveren om in te stappen in kapitaal van Vlaamse ondernemingen, direct of via fondsen? Om innovatie niet te fnuiken, moeten we niet durven bestaande regels evalueren en vooral vermijden dat we allerhande nieuwe regels opleggen? Een nieuwe economie betekent ook procedures voor licenties/vergunningen/certificaten. Hoe wendbaar en hoe snel kan de overheid hier tewerk gaan, zodat ook deze juweeltjes niet administratief gefnuikt worden in hun groei?
Ook al is de Vlaamse Overheid een voorbeeld als het gaat over snel betalen, maar moeten we niet alle publieke overheden en instellingen oproepen om hun leveranciers sneller te betalen? Dit brengt gigantisch veel liquiditeit in de markt, kost niets, gewoon procedures versnellen, … Laat ons daarom ook kijken hoe we via de taskforce Vlaanderen Helemaal Digitaal, digitale oplossingen kunnen aanreiken om de uitdagingen die ontstaan door deze crisis aan te gaan.
Collega’s,
Ik herhaal nog eens mijn drie oproepen/vragen :
We moeten nu vooral niet wachten om plannen te maken, en werken maken van een slimme heropstart van de economie, mensen aan het werk met respect voor de geldende richtlijnen start zo snel mogelijk een Vlaams structureel bankenoverleg waar vragen van ondernemingen/overheid/banken met een open vizier kunnen besproken worden. Bescherm onze kroonjuwelen, zet ze niet noodgedwongen in de etalage. Ze zijn de toekomst van onze welvaart en ons welzijn.
Tot slot, bij deze wil ik iedereen bedanken die de crisis mee helpt bestrijden. Die mee helpt zoeken naar een gezond evenwicht tussen economie en gezondheid. Onze fractie roept dan ook de regering op:
- om de ondernemingen, die geen sluitingsverbod hebben, hun medewerkers zoveel mogelijk en veilig te laten verder werken of de heropstart te faciliteren
- om te pleiten in de nationale veiligheidsraad voor een slimme én transparante exitstrategie, maar dit is de evidentie zelf.
