Goed een halfjaar geleden kregen de Vlaamse steden en gemeenten de mogelijke Chinese participatie in Eandis op hun bord, nu staan ze opnieuw voor een cruciale discussie: geven ze het beheer van de lokale warmtenetten volledig in handen van Eandis en Infrax, die daarvoor het warmtebedrijf Warmte@Vlaanderen hebben opgericht.
Vlaanderen heeft er nooit veel interesse voor betoond omdat de distributienetbeheerders volop inzetten op het aardgasnet. Maar nu de Vlaamse overheid zich verbonden heeft tot ambitieuze klimaatdoelstellingen, wordt het warm water opnieuw uitgevonden.
Er zijn vandaag zestien warmtenetten in Vlaanderen, er zijn plannen voor twintig nieuwe netten of uitbreidingen.
Eandis en Infrax, die al het gas- en het elektriciteitsnet beheren, zouden er die nieuwe activiteit graag bijnemen. Volgende maand moeten de algemene vergaderingen van de energie-intercommunales beslissen over een statutenwijziging die nieuwe aandelen creëert. De komende weken al moeten de gemeenten beslissen over het aanbod dat Eandis en Infrax hen hebben gedaan.
Ze stellen verschillende formules voor, gaande van geen overname van het beheer, over een gedeeltelijke overname tot een volledige beheersoverdracht, waarbij alle initiatieven rond groene warmte via hen zouden verlopen. Dat wordt de gemeenten voorgesteld als een ontzorging, Warmte@Vlaanderen neemt het volledige beheer van het warmtenet over zodat de gemeenten zich daarover geen zorgen moeten maken.
Omstreden project
Het project is omstreden. Bram Claeys, algemeen directeur van de vereniging voor duurzame energie ODE, vindt dat de regeling neerkomt op 'een soort monopolie', waarbij privé-investeerders niet om Eandis en Infrax heen kunnen. De beheersafstand kan wel makkelijk opgezegd worden, maar ODE vreest dat dit zeer zelden zal gebeuren, en Warmte@Vlaanderen de facto zo blijvend een zeg krijgt over lokale projecten.
Ook Vlaams minister van Energie Bart Tommelein (Open VLD) bekijkt het als een rem op de werking van de vrije markt. 'Een exclusief gebruiksrecht is niet conform de beleidskeuzes die op Vlaams niveau zijn gemaakt', waarschuwde Tommelein in het Vlaams Parlement. 'Het lijkt me absoluut niet verstandig om op voorhand mogelijk interessante pistes uit te sluiten.'
Merkwaardig genoeg denken zijn partijgenoot en energie-expert Willem Frederik Schiltz, en zeker de coalitiepartners in de Vlaamse regering, daar helemaal anders over. Schiltz ontkent dat hier een verholen commerciële logica achter zou zitten of een soort ons-kent-ons waarbij de gemeenten op een mooi dividend mogen rekenen.
Ook Vlaams Parlementslid Andries Gryffroy (N-VA) verdedigt het project. 'Ik heb geen probleem met privé-initiatief, maar die zijn er amper', zegt hij. Daarom moeten we kijken naar een andere oplossing, zoals met het warmtebedrijf. 'De distributienetbeheerders hebben minder hinder van procedures en denken op langere termijn.' Volgens hem zullen de meeste gemeenten met N-VA in de meerderheid ingaan op het voorstel.
CD&V heeft aan de partijgenoten op lokaal vlak zelfs een nota rondgestuurd met positieve duiding rond het project. Kruishoutem, de gemeente van CD&V-energie-expert Roibrecht Bothuyne, heeft de beheersoverdracht al goedgekeurd.
'De beheerders van de distributienetten zijn een verlengstuk van gemeentebestuur. Je hebt beter een sterk verlengstuk dan een zwak', zegt hij. 'Eandis en Infrax hebben de expertise in huis en kunnen ook voor coördinatie tussen gas elektriciteit en groene warmte zorgen wanneer een trottoir opengebroken moet worden.'
Tegen eind van de maand moet duidelijk zijn of Infrax en Eandis er in Vlaanderen een taak bij hebben gekregen. Hoe dan ook zit er geen spectaculaire overschakeling in op warmtenetten in plaats van bijvoorbeeld het gasnet. Groene warmte krijgt alleen een kans in nieuwe bouwprojecten.
Bron: De Standaard
