Tijdens een bezoek aan de grootste deeltjesversneller ter wereld, de ‘Large Hadron Collider’ (LHC), kondigde de minister van innovatie, Philippe Muyters, aan dat Vlaanderen 5,2 miljoen euro extra zal investeren in de deeltjesversneller. Dat is een enorm budget. Uit het antwoord op mijn vraag aan minister Muyters blijkt dat deze investering heel wat oplevert. Zo kunnen we als Vlaanderen ook sterk presteren in internationale samenwerking.
Fundamenteel onderzoek met veelzijdige resultaten
CERN is ondertussen al meer dan een halve eeuw oud en focust op ‘fundamenteel onderzoek’ over hoe het universum werkt. De kennis over de kleinste structuren van de materie en de grootste structuren in het universum hebben we te danken aan de investeringen in o.a. CERN.
CERN kan baanbrekende resultaten voorleggen voor onderzoek naar elementaire deeltjesfysica, maar heeft de meerwaarde ook in andere onderzoekdomeinen bewezen. Denken we maar aan de toepassingen voor medische beeldvorming, de ontwikkeling van nieuwe methoden voor het bestrijden van kanker, de verbetering van stralingsdetectie en -bescherming of de krachtige magneetvelden die we gebruiken voor de productie van smart-grids,…
De manier hoe onderzoekers out-of-the-box denken is eveneens uniek. CERN maakt tal van innovatieve ontwikkelingen mogelijk. Zo heeft dit project bijgedragen tot enkele praktische toepassingen. Het Wereld Wijde Web werd ontwikkeld om gegevens tussen wetenschappers in de wereld uit te wisselen en het capacitieve aanraakscherm werd voor het eerst toegepast in de deeltjesversneller van CERN. Kortom 2 belangrijke toepassingen die de communicatie ingrijpend hebben veranderd.
Wat in CERN wordt ontwikkeld, is niet alleen wetenschappelijke van belang, het heeft ook een economische en maatschappelijke meerwaarde. Wij zijn ervan overtuigd dat dit ook zo in de toekomst zal zijn.
Hoge ‘return on investment’
Vlaanderen investeert mee in CERN en focust op 2 projecten, namelijk ISOLDE en CMS. Het is een bewuste keuze om aan een beperkt aantal experimenten deel te nemen. Dit doet we om de investering te optimaliseren en een hoogst mogelijke return on investment te garanderen. Op die manier hebben de Vlaamse onderzoekers een leidinggevende rol in deze projecten en een directe impact op het programma :
· Van de 800 wetenschappers uit 41 landen die betrokken zijn bij ISOLDE zijn er ongeveer 50 afkomstig uit Vlaanderen. Jaarlijks maken een 20-tal Vlaamse studenten hun doctoraat op basis van dit project.
· De CMS Collaboration telt meer dan 4.000 deelnemers uit bijna 50 landen. Daarvan brengt Vlaanderen 2% in. Deze investering zorgt ervoor dat we wel 100% toegang krijgen tot de globale investering.
Uit de meest recente cijfers (2015-2016) blijkt dat tegenover een inbreng van 3% Vlaamse en Waalse middelen Vlaanderen en Wallonië een opmerkelijk palmares kunnen voorleggen, namelijk :
- 4,4% van de auteurs van de CMS publicaties (we hebben ongeveer 100 publicaties per jaar in top peer-reviewed journals)
- 5,3% van de doctorandi in CMS
- 6,6% van de coördinatoren van het onderzoeksprogramma
- 8,3% van de sprekers van belangrijkste conferentie voordrachten
- 33% van de prijzen voor de beste doctoraatsthesis
Ten slotte geven deze investeringen een internationale ervaring aan onze onderzoekers en draagt het bij tot de aantrekkingskracht voor jonge buitenlandse post-doctorale onderzoekers om naar Vlaanderen te komen.
Dankzij deze Vlaamse investeringen werken we mee aan internationaal, baanbrekend onderzoek dat we nooit alleen in Vlaanderen kunnen realiseren en krijgen we voor 100% toegang tot CERN. Het is zoals minister Muyters het verwoordt : “hoe een ‘klein’ land met een beperkte investering bijzonder sterk presteert in een enorme internationale samenwerking”.
